Zijn fillers gevaarlijk?

De laatste tijd bemerk ik dat sommige van mijn cliënten ongerust zijn geworden als het over fillers gaat. De minister van VWS roept wat dingen, de media springen er bovenop en een aantal mensen met problemen domineert even het nieuws. Hoe onbekender men is met de materie, hoe ongeruster men is, blijkt. Dat is niet meer dan logisch.

In de eerste plaats weten veel mensen het verschil niet tussen botulinetoxine (botox) en fillers.   Botox is een spierverslapper, die rimpels doet vervagen of zelfs verdwijnen door de spieren, die verantwoordelijk zijn voor die rimpels, tijdelijk stil te leggen. Botox gebruiken we bij voorkeur voor de mimische spieren ter plaatse van het voorhoofd en aan de buitenzijde van de ogen. (Daarnaast kan botox ook gebruikt worden voor heel andere dingen, bijvoorbeeld om spanningshoofdpijn, migraine en overmatige transpiratie te bestrijden). Een filler vult de rimpels op, maar doet niks aan de oorzaak van die rimpels. Fillers gebruiken we bijvoorbeeld ook om jukbogen te accentueren of wangen en lippen meer volume te geven.

In de tweede plaats is er een groot verschil tussen permanente fillers en tijdelijke fillers. De laatste jaren zijn er nog maar zeer weinig artsen in Nederland die permanente fillers gebruiken. Na een aantal gevallen van ophopingen van het materiaal, die slechts chirurgisch verwijderd konden worden, liet de Inspectie voor de Volksgezondheid destijds weten niet meer achter permanente fillers te kunnen staan. Tegelijkertijd stopten de meeste fabrikanten van permanente fillers met de productie ervan, uit angst voor claims. Ook speelde nog een ander argument : het was voor zowel fabrikanten als artsen commercieel gezien veel interessanter uitsluitend met tijdelijke fillers te gaan werken, omdat cliënten daar na verloop van tijd altijd weer voor moesten terugkomen … Het spijtige was natuurlijk dat de goede materialen onder de kwade moesten lijden. Zo vind ik silicone-olie, in handen van ervaren cosmetisch artsen, nog steeds een veilige permanente filler. De problemen die zijn opgetreden kwamen hoofdzakelijk voor bij veel grovere materialen als Dermalive en Bio-Alcamid ; ik ben nog elke dag dankbaar dat ik daar nooit mee gewerkt heb. Daar staat tegenover dat de veiligheid voor cliënten enorm is toegenomen, omdat tijdelijke fillers altijd na negen tot twaalf maanden weer door het lichaam zijn afgebroken. De meest gebruikte tijdelijke fillers bestaan uit hyaluronzuur, een van de componenten van de huid (en van vrijwel alle organen in het menselijk lichaam) die zorgen voor stevigheid en elasticiteit. Treedt er onverhoopt een ophoping van deze fillers op, dan hoeft een cliënt geen maanden te wachten tot het spul door het lichaam is afgebroken, maar kan de arts er eenvoudig iets bijspuiten (hyaluronidase), dat het ingespoten materiaal binnen enkele dagen afbreekt.

Minister Schippers heeft vorige week laten weten dat er een leeftijdgrens van achttien jaar komt voor cosmetische behandelingen. Een goede zaak, al zullen er in Nederland maar zeer weinig cosmetisch artsen zijn die ingrepen verrichten bij mensen onder de achttien. Verder stelt de minister dat beunhazen – al diegenen die geen arts zijn, maar toch mensen met fillers en botox behandelen – zullen worden aangepakt.  Prima natuurlijk, al hoop ik dan wel dat daar extra mankracht  voor wordt vrijgemaakt, omdat de Inspectie nu al te zwaar belast is … Tenslotte vindt minister Schippers dat permanente fillers moeten worden verboden. Een beetje mosterd na de maaltijd, zoals uit bovenstaande mag blijken. Alle problemen die nu groot in de media worden uitgemeten zijn opgetreden met permanente fillers, maar deze worden inmiddels bijna nergens meer gebruikt ; die problemen dateren dan ook van enkele jaren geleden.

Zijn fillers gevaarlijk ? Mijn conclusie luidt : de huidige tijdelijke fillers, zoals marktleider op het gebied van hyaluronzuur Restylane, zijn al meer dan twaalf jaar in gebruik bij meer dan tien miljoen mensen wereldwijd. We kunnen onderhand rustig stellen dat deze producten veilig zijn. Laat u zich dus niet gek maken door sommige overspannen berichten …

Robert Schoemacher, cosmetisch arts